Mało znane wyspy Chorwacji. Czy wiecie, gdzie jest najbardziej na południe wysunięty punkt Chorwacji? Nie jest to granica z Czarnogórą. Jeszcze bardziej na południe jest mała wysepka. – Inaczej mówiąc Geopark Viški arhipelag UNESCO.
ARCHIPELAG PARAGLUŽY – SAMOTNA STRAŻNICZKA ADRIATYKU
Wyobraź sobie miejsce, gdzie historia splata się z legendą, a natura zachwyca swoją surowością. To Palagruža, najbardziej oddalona chorwacka wyspa, samotnie strzegąca Adriatyku, to prawdziwe chorwackie Galapagos. Położona niemal w połowie drogi między włoskim a chorwackim wybrzeżem, Palagruža jest bliżej Italii niż kontynentalnej Chorwacji. A jednak, by do niej dotrzeć, trzeba pokonać co najmniej 40 kilometrów otwartego morza. Orientacyjnie między wyspą Lastowo a Włochami.
Archipelag Palagruža składa się z kilku małych wysp, z których największa – Vela Palagruža – wznosi się dumnie 90 metrów nad poziom morza. Jej krajobraz to mieszanka łagodnych zboczy i stromych klifów, a grzbiet wyspy kryje w sobie bogactwo endemicznych roślin i rzadkich gatunków ptaków. Mimo surowego klimatu i nieokiełznanego morza, wyspa była zamieszkana już 9000 lat temu!
Legenda głosi, że to właśnie tutaj, na wyspie Diomedesa, zmarł mityczny bohater, a jego towarzysze zamienili się w ptaki. Badania archeologiczne potwierdzają, że Palagruža od wieków pełniła rolę strategicznego punktu na mapie Adriatyku. Ślady dawnych osadników, pozostałości średniowiecznego klasztoru i tajemnicze „pole papieskie” sprawiają, że przeszłość jest tu niezwykle żywa.
W XIX wieku, po przejęciu wyspy przez Austrię, zbudowano tu latarnię morską, która do dziś rozświetla mroki Adriatyku. To właśnie latarnia stała się symbolem stałego osadnictwa na Palagruža. Przez lata mieszkały tu rodziny latarników, a dziś dwóch z nich, w systemie zmianowym, dba o to, by światło nigdy nie zgasło. Palagruža to miejsce dla tych, którzy pragną uciec od zgiełku cywilizacji i zanurzyć się w dzikiej przyrodzie. To raj dla miłośników historii, archeologii i przygód. A dla tych, którzy szukają absolutnej wolności, Palagruža oferuje możliwość doświadczenia życia na krańcu świata.
Ciekawostki: Okolice wyspy to raj dla wędkarzy, a krystalicznie czyste wody Adriatyku zachęcają do nurkowania. Palagruža jest najbardziej oddaloną od stałego lądu chorwacką wyspą. Przy dobrej pogodzie z latarni morskiej widać ośnieżone szczyty Apeninów.
GALIJULA MALEŃKA WYSPA O BOGATYM DNIE
Galijula, leżąca na środku Adriatyku nieopodal wyspy Palagruža. Mimo swoich niewielkich rozmiarów (zaledwie 0,0014 km²) kryje w sobie kilka ciekawostek. Nieopodal wysepki znajduje się zatopiony średniowieczna galera oraz parowiec. Jego pozostałości na dnie są nadal w stosunkowo dobrym stanie, biorąc pod uwagę czas, jaki upłynął od zatonięcia. Wysepka nie nadaje się jako schronienie przed sztormami, gdyż ze wszystkich stron jest wystawiona na otwarte morze i otoczona licznymi niebezpiecznymi płyciznami.
Na dnie morza znajduje się stanowisko archeologiczne z czasów starożytnych. Wyspę otaczają liczne płycizny, zwłaszcza od północy i wschodu , dlatego dostęp do niej jest możliwy jedynie dla doświadczonych żeglarzy, którzy wiedzą, jak dotrzeć na wyspę od południowo-zachodniej strony do jedynej zatoki Buk, gdzie można zacumować mniejszą łódź.
WULKANICZNE WYSPY CHORWACJI. WYSPA JAKUBA I BRUSNIKE
Jabuka to niezamieszkana, stożkowata wyspa wulkaniczna na Morzu Adriatyckim , na zachód od Vis . Leży około 70 km na zachód-północny zachód od Komižy na Visie. Jabuka, obok wyspy Brusnik , jest jedyną wyspą na Adriatyku, która powstała w wyniku erupcji. Ponieważ czarna skała wulkaniczna wyspy zawiera magnetyt , w chwili gdy statek zbliża się do wyspy, igła kompasu magnetycznego całkowicie „wariuje”, a kompas staje się zbędny. Jabuka nie posiada brzegów nadających się do cumowania ani zatok, które byłyby bezpieczne od wiatru, strome zbocze nie pozwala na budowę jakichkolwiek zabudowań, morze wokół jest bardzo głębokie (260 m) i praktycznie nie ma możliwości zakotwiczenia, a skały są gładkie i bez naturalnych wypukłości, do których mogłaby przycumować łódź. Na tej maleńkiej wysepce znajdują się gniazda sokoła wędrownego. Sokół wędrowny jest znany jako najszybsze zwierzę na świecie, jego prędkość może osiągnąć ponad 300 kilometrów na godzinę.
Brusnik – kompasy „wariują“ w poblirz wyspy. Brusnik to niezamieszkana chorwacka wyspa na Adriatyku , położona 23 kilometry na zachód od Visu . Powierzchnia wyspy wynosi 5 hektarów. Brusnik jest jedną z nielicznych wysp w Adriatyku, które mają wulkaniczne pochodzenie. Jej ciemne, bazaltowe skały są pozostałością po starożytnym wulkanie. Powstałego w wyniku krystalizacji magmy ponad 150 milionów lat temu. Z tegoż bazaltu wytwarza się z którego wytwarza się kamienie do ostrzenia noży. To geologiczne dziedzictwo sprawia, że wyspa jest unikalna na skalę regionu.
Każdy, kto odwiedzi tę wysepkę, może zobaczyć żywe homary, naturalne baseny wypełnione morzem, w których kiedyś trzymano żywe ryby morskie. W przeszłości rybacy z Visu i Bišewa całymi dniami trzymali w nich homary i inne duże kraby.
PRWATNA WYSPA ŚWIĘTEGO ANDRZEJA – SVETI ANDRIJA
Sveti Andrija (Święty Andrzej) to mała wyspa, położona nieopodal wyspy Vis, dobrze widoczna z Komižy. Ciekawostką jest fakt, że prawie cała wyspa jest prywatną własnością rodziny Zanki z Komižy. Pierwotnie była to włoska rodzina, która się osiedliła na wyspie w połowie XVIII wieku. Legenda mówi, że wcześniej na wyspie mieszkała inna rodzina. Pewnego razu przy wyspie rozbił się angielski statek. Rozbitkowie płynęli do wyspy, a kapitan był opasany grubym pasem. Miejscowi myśleli że w pasie jest schowane złoto i zabili kapitana, chcąc mu ukraść kosztowności. Po tym wydarzeniu zostali ukarani wysiedleniem z wyspy, a na ich miejsce przybyli Zanki. Na wyspie do lat 40. XX wieku mieszkało kilkadziesiąt osób. Po wojnie warunki się zmieniły, gdyż wszystkie złowione ryby można było sprzedawać tylko do spółdzielni, która płaciła grosze i z opóźnieniem. W rezultacie ludzie opuścili wyspę i obecnie nie ma na niej stałych mieszkańców. Na wyspę można się dostać statkiem wycieczkowym z Komižy.
Inną ciekawostką jest to, że na wyspie ukryli się żołnierze włoscy pod koniec 2 wojny światowej i tam chcieli zaczekać na wyzwolenie Bari przez aliantów. Zostali jednak zauważeni przez niemiecki samolot i następnego dnia zbombardowani. Zburzony został jeden dom, ale nikt nie zginął i Włochom udało się na wyspie doczekać do końca wojny.
LEGENDA: Teuta: Królowa Ilirów, Piratka i Legenda Adriatyku
Na wschodnim krańcu wyspy Sveti Andrija (Svetac) w Chorwacji, wznoszą się ruiny iliryjskiej twierdzy Krajicin. Mówi się, że to właśnie tutaj ostatnie dni swojego życia spędziła królowa Teuta, kobieta o niezwykłej urodzie, mądrości i odwadze. Teuta objęła władzę w 231 r. p.n.e. po śmierci swojego męża Agrona. Jako królowa Ilirów, znana była z tego, że pozwalała swoim poddanym na piractwo, co prowadziło do konfliktów z Grekami i Rzymianami. Jej panowanie to okres ekspansji iliryjskiego państwa, które rozciągało się od Neretwy po Epir.
Królowa Piratów. – Legenda głosi, że Svetac, ze względu na swoje strategiczne położenie, służył Teucie jako baza piracka. Z fortu na wyspie, jej statki napadały na przepływające jednostki, a łupy i jeńcy trafiali na Svetac.
Tajemnicza Śmierć i Ukryty Skarb. – Po przegranej wojnie z Rzymianami, Teuta wycofała się do swojej twierdzy na Svetacu. Według legendy, zrozpaczona klęską, skoczyła z wieży fortu, kończąc swoje życie. Mówi się, że przed śmiercią ukryła skarb, który do dziś pozostaje nieodnaleziony. Legenda, która Żyje. Teuta stała się symbolem kobiecej odwagi i mądrości. Jej postać inspiruje legendy i opowieści, a ruiny jej twierdzy na Svetacu przyciągają turystów i poszukiwaczy przygód.
Ciekawostki: Skarb Teuty, według legendy, jest ukryty na Visie lub pod fortem na Svetacu i jest chroniony klątwą. Grecki historyk Polibiusz opisywał Teutę jako wyniosłą i próżną. Legenda głosi, że Teuta sypiała z jeńcami, a następnie kazała ich zabijać.
Ciekawy artykuł: Vis Titowa wyspa , Droga krzyżowa na dnie Adriatyku , Chorwacki Adriatyk jest najczystszym morzem.
Facebook Przewodnik Split, Trogoir – Halo Split , Facebook Chorwacja Przepisy Wakacje ,
